We zijn drie weken ver in het nieuwe jaar. Nog steeds corona, dus geen live interview op locatie. Voor mij, op een schermpje via zoom, zit Erwin Van Steenvoort. Sinds augustus 2018 werkt hij voor JES. Hij wil me graag meenemen in het nieuwe arbeidsproject.
Erwin, welke rol neem jij op binnen de organisatie?
Vanuit JES zijn we de penhouder van het nieuwe ESF project rond outreach en activering. In samenspel met een collega van Kras zal ik het project inhoudelijk coördineren.
Dat nieuwe project, wat houdt dat precies in?
Je had tot vorig jaar 3 projecten: ‘Inclusief’, ‘Vrouwen in zicht’ & ‘ACB’. Deze projecten gaan nu samenwerken onder dezelfde missie: de afstand van jongeren tot de arbeidsmarkt verkleinen.
Met 13 jobcoaches en twee coördinatoren (waarvan ik er één zal zijn) gaan we dit project uitvoeren. Het is een partnerschap tussen Formaat, Gatam vzw, JES en Kras Jeugdwerk. Waar we voordien allemaal in een apart project werkten, gaan we nu onder dezelfde vlag de handen in elkaar slaan. Samen richten we ons op jongeren tussen 18 en 25 jaar. Ook wel interessant om te weten: op 1 januari dit jaar is er een project voor onderwijscoaches gestart. Deze personen leggen de focus op jongeren onder de 18 jaar.
Het is de bedoeling dat jongeren ondernemer zijn van hun eigen traject. Wij hebben ons omgedoopt tot jobcoaches; de term ‘coachen’ is heel belangrijk. Wij zijn geen begeleiders. Wij zijn een coach die aan de zijlijn staat en hen zo goed mogelijk moeten ondersteunen. De jongeren zijn en blijven eigenaar van hun traject; zij hebben de bal aan de voet en moeten beslissen waar ze die binnen schoppen. Dat is de gemeenschappelijke visie en daarom hebben we die drie afzonderlijke projecten onder één project gestoken.
Op welke manier merk je dat jullie aanpak effect heeft?
Wij vertrekken vanuit een jeugdwerkmethodiek. Dit maakt dat wij de taal van de jongeren spreken en tijd voor hen nemen. Het is essentieel in ons beroep dat we die tijd nemen om in gesprek te gaan en te luisteren naar de jongeren. In deze gesprekken en het traject dat we opstarten geven we hen het stuur in handen. We supporteren aan de zijlijn in plaats van alle beslissingen voor hen te nemen. Zij zijn ons daar vaak enorm dankbaar voor. Op deze manier geven we de jeugd de kans om een traject aan te gaan waarbij ze een gevoel hebben dat ze de route zelf rijden. Doordat wij tijd nemen om jongeren te helpen komen er ook heel wat welzijnsvragen bij, nog meer dan ooit sinds de coronacrisis. Wij beantwoorden vragen over opleidingen en de arbeidsmarkt, maar wij helpen hen ook bij andere vragen rond welzijn en mentale gezondheid.
Jongeren zijn en blijven eigenaar van hun traject. Dat is de gemeenschappelijke visie.
Doordat wij tijd nemen om jongeren te helpen komen er ook heel wat welzijnsvragen bij, nog meer dan ooit sinds de coronacrisis.
Merk je een groot effect op jullie praktijk?
De crisis heeft het enorm moeilijk gemaakt. Veel jongeren hebben moeite om een job te vinden of te houden. Eén van de jongeren die ik begeleidde is zijn horecajob verloren in de eerste golf. Hierdoor kwam hij bij ons aankloppen voor hulp. We maakten samen een nieuwe cv op, maar zijn sterkte is zijn ervaring in de horeca. Door de crisis is de kans klein dat hij hierin werk zal vinden.
We moeten eerlijk zijn: veel jobs zijn er niet. VDAB is terug gestart met opleidingen, maar we merken dat dit weinig jongeren dat duwtje in de rug geeft. Door het gebrek aan positieve vooruitzichten missen ze de motivatie om een bijscholing of nieuwe opleiding te starten. En het is net dat perspectief dat we hen trachten te geven om verder op te bouwen. Door de crisis slagen we er minder goed in jongeren een hoopvol zicht op de toekomst te geven. Daarentegen is de dankbaarheid van de jongeren enorm, zelfs wanneer ze niet meteen aan een job geraken. Dat maakt dat ik deze job ongelooflijk graag doe. Er zijn jongeren die het financieel niet gemakkelijk hebben en toch afkomen met een doos pralines. Dat is heel mooi om te zien. Het is een misschien een wollig antwoord maar het is wel zo.
Hoe gaat het concreet in zijn werk als iemand komt aankloppen voor hulp?
De meeste jongeren hebben nog geen duidelijk zicht op het arbeidslandschap. Ze komen met vragen als: “Wat is het verschil tussen RVA & VDAB?”, “Waar moet ik me inschrijven?”, “Waarom schrijf je je best in bij VDAB?”, … Sommige jongeren komen met een concrete vacature en vragen hulp bij het opstellen van een cv of motivatiebrief. Je hebt er ook die komen met de vraag ‘ik wil werk’, waarop we met hen zoeken naar hun interesses en talenten. De ene keer verlopen zulke trajecten zeer vlot en zijn ze na een aantal gesprekken geholpen, andere keren loop je samen een parcours af en duurt het wat langer. Beide zaken zijn oké, we beseffen dat elke jongere zijn eigen verhaal en parcours af te leggen heeft. Zolang we samen perspectief kunnen creëren komt het uiteindelijk wel goed. Daarnaast komen er ook jongeren die uitgevallen zijn op school en niet weten wat ze moeten doen. Wij gaan met hen in gesprek en zoeken samen naar een oplossing.
Wat we vaak merken is dat jongeren eigenlijk al heel veel hebben. Zo was er iemand die zei: “Waarom moet ik vertellen over mijn vrije tijd? Dat is toch niet relevant?”. Tijdens ons gesprek bleek dat hij 8 uur per week voetballes geeft aan kinderen. Dat zijn zaken die werkgevers graag horen en kunnen net dat overtuigende aspect zijn tijdens je sollicitatiegesprek. Het zijn die inzichten die we meegeven. Niet enkel opleiding of scholingsgraad zijn van tel, maar ook je houding en engagement. Wanneer je bijvoorbeeld vrijwilliger bent in een jeugdorganisatie en daarnaast de buurtkrant rondbrengt, zegt dat veel over je persoonlijkheid en engagement. Dat kan alleen maar een mooie extra op je CV zijn.
Mocht je aan beleidsmakers kunnen vertellen wat er beter kan, wat zou dat zijn?
Laat de ‘fetisj’ over onze Nederlandse taal los en kijk naar de vaardigheden van de persoon voor je. Onlangs zag ik een vacature van een frituur. Ze schreven het volgende: frituurhulp gezocht, vereiste: perfect Nederlands. Ja? Is dat zo? Moeten we echt perfect Nederlands kunnen spreken om een pak friet met mayonaise te verkopen?
Uitzendconsulenten of bedrijfsleiders moeten ook leren vertrouwen hebben in de jongeren. Ik had een interessante vacature gevonden en belde naar het kantoor om inlichtingen te winnen. De verantwoordelijke van dat bewuste bedrijf stelde enkele vragen: “Woont hij in Antwerpen? Want dan gaat hij elke dag in de file staan richting Beveren, dat wil ik niet.” Waarop ik antwoord: “Hij komt met de fiets, dus dat is geen probleem.” Ik kreeg het antwoord dat met de fiets komen ook een probleem is want ze kunnen er niet op vertrouwen dat deze jongere zal komen opdagen zodra het slecht weer is. Ik trachtte haar gerust te stellen en vertelde haar dat ik als begeleider wel veel vertrouwen heb in de wilskracht van deze jongere. Aan de andere kant van de lijn werd de hoorn opgelegd.
Jammer genoeg zijn er nog heel veel vooroordelen. Dat werkt contraproductief. Jongeren zijn enorm gemotiveerd om te werken maar krijgen niet altijd de kans om zich te bewijzen.
Dat is ook meteen mijn toekomstwens. Dat de arbeidsmarkt eindelijk uit haar kramp komt en jongeren aanvaardt in hun veelzijdigheid. Dat jongeren écht kansen krijgen om zich te ontplooien. Wij hopen met ons nieuwe project daarin een steentje bij te dragen.
Interview afgenomen door Leen De Schutter
Wat we vaak merken is dat jongeren eigenlijk al heel veel hebben. Niet enkel opleiding of scholingsgraad zijn van tel, maar ook houding en engagement
