We hebben afgesproken in het cultuurcentrum in Luchtbal. Ik weet perfect waar ik moet zoeken om Patrick te vinden: de studio. Zijn tweede thuis, net zoals dat heel Luchtbal een tweede thuis is voor hem.
Ik weet nù al dat het gesprek minstens 3 uur zal duren want eens Patrick begint te vertellen, is er geen houden aan. Hij heeft 8 jaar gewerkt voor JES Luchtbal als jeugdmedewerker en sluit begin oktober dat hoofdstuk af. Jeugdmedewerker was slechts zijn titel. Papa, nonkel, grote broer, beste vriend, buurman. Dat is Patrick voor heel veel jongeren in Luchtbal.
Herinner je jouw eerste dag nog bij JES?
Amai, amai, amai. Dat was een speciaal moment. Ik ben gestopt 30 juni en ben op 1 juli begonnen bij JES.
Dat is een grappig verhaal. Ik had mijn contract getekend en daarop stond het adres van JES Rozemaai. Dus ik ga op mijn eerste dag naar Rozemaai, nog steeds denkende dat ik daar moet zijn. Ik ken Luchtbal niet, ik ken Rozemaai niet, net zoals heel veel mensen was mijn grens de brug.
Mijn eerste dagen heb ik rond de middag aan de pleintjes in Luchtbal gehangen om jongeren te leren kennen. Maar ik zag hen nooit. Na een paar dagen had ik door waar jongeren zaten en ik was zo blij dat ik hen zag maar ze hebben het mij allesbehalve gemakkelijk gemaakt in het begin. Ik werd uitgelachen door de jongens en meisjes liepen weg van mij. Ik zei “ik ben Patrick van JES” en iedereen liep weg. Je zou denken ik ben zwart, dat is gemakkelijk om connectie te vinden bij hen maar dat was allesbehalve waar. Het probleem is dat er zeer weinig zwarte mensen zijn die leerkracht of begeleider zijn daarom was ik totaal niet geloofwaardig. Het was echt miserie in het begin Ik had een gigantische groep van tieners die dan ook nog eens hevig waren en de acceptatie was er niet in het begin. Ze noemde mij ook ‘rare gast’. Ik begreep absoluut niet waarom en ik stond op het punt om te vertrekken. Gelukkig heb ik doorgezet en ben ik op mijn manier blijven werken daardoor zijn enkele jongeren mij beginnen begrijpen. Ze hebben mij echt het vuur aan de schenen gelegd maar ik bleef hen graag zien ondanks de moeilijke start.
Helemaal in het begin waren het ook enkel jongens die naar JES kwamen, ik vond dat bullshit. Ik heb dan enkele oudere meisjes aangesproken om animator te worden bij mij en daardoor zijn andere meisjes op Luchtbal ook naar JES beginnen komen.
Daarnaast ben ik ook altijd eerlijk geweest tegen mijn jongeren. Als ik iets beloof, dan doe ik dat en daardoor straalde ik vertrouwen uit. Ik zeg nu wel ‘mijn jongeren’ maar voor mij is iedereen uniek en zo probeer ik hen ook te behandelen. De zin ‘heb ik afspraak met jou’ is zo in het leven geroepen. Ik wil voor iedereen tijd maken dus ik zei telkens ‘heb ik afspraak met jou?’ zodat ik niemand kon vergeten en individuele begeleiding kon geven.
Ik zei “ik ben Patrick van JES” en iedereen liep weg.
Ik voel mij elk jaar een kabouter worden. Toen ik begon bij JES was ik de grootste, nu steken alle jongeren mij voorbij.
Jij hebt 8 jaar gewerkt bij JES Luchtbal, je hebt jongeren zien opgroeien, de luchtbal zien veranderen, hoe is dat?
Ik voel mij elk jaar een kabouter worden. Toen ik begon bij JES was ik de grootste, nu steken alle jongeren mij voorbij. Wat ik ook zo bijzonder vind aan deze job is dat je een tweede papa, broer, nonkel, buur, … wordt. Ik woon hier bijna. Zo zie je alles en iedereen opgroeien.
Het mooiste aan de job is dat ik elke dag nog verbaasd kan worden door de jongeren. Je hebt er die eerst ‘vervelend’ lijken maar eigenlijk zijn dat degene die het meest onze hulp nodig hebben en dat ook appreciëren. Ik heb altijd mijn eigen waarden en principes willen meegeven aan de jongeren. Zo vind ik het belangrijk dat iedereen steeds zichzelf kan zijn en dat er ook wederzijds respect is. Het zit in de kleine dingen. Zo is er iemand die het motorisch wat moeilijker heeft dus krijgt die hulp bij het opsteken van een sigaret of iemand met een fysieke handicap die niet altijd zelf zijn broek kan dicht doen die krijgt spontaan hulp. Het gebeurt allemaal automatisch, ik moet daar niets van zeggen, dat is fantastisch om te zien.
De studio- en danswerking zijn onder jouw vleugels groot worden, hoe zijn die werkingen er gekomen?
Door te luisteren. Ik heb een héél kleine oren maar ik kan super goed luisteren. Ik zit constant te observeren en te leren. Door te luisteren naar de jongeren heb ik gemerkt dat ze houden van muziek, slam poetry, zaalvoetbal, … Op een dag had ik eens een djembé bij en zei iemand: “ik droom van een studio”. Er is een studio in Borgerhout dus daar gingen we dan iedere maand naartoe. Daarna is Axl Peleman naar ons gekomen voor een uitdagend project. We mochten oude liedjes herwerken en daarmee optreden in de schouwburg in Luchtbal. De coördinator van JES was heel enthousiast en zei dat we konden meedoen met de burgerbegroting (gemeente kunnen zelf beslissen wat ze doen met overheidssteun). We moesten dan wel een dossier schrijven en dat ook gaan verdedigen. Ik vond het belangrijk dat jongeren het dossier zélf moesten uitleggen en verdedigen dus ik heb het woord aan hen gegeven en ze hebben dat schitterend gedaan want er is een studio gekomen.
Dat is mijn manier van werken en ook de visie van JES. Wij zijn hier om de jongeren te versterken, te pushen en soms duw ik ze tot hun limieten. Maar ik weet dat ze dit kunnen. Zo was er ook het project met de deur. We hebben ergens een deur gevonden in een oud appartement. We zijn die beginnen versieren, enfin, veel versieren was er niet aan. We hebben er verf tegen aangegooid, op getekend, … Het was echt een zootje ongeregeld. Op die deur schreven jongeren hun dromen en dat kunstwerk hadden we ingeschreven voor een wedstrijd. Uiteindelijk hebben we dat gewonnen en ook al was de prijs iets klein, de euforie na die winst was gigantisch. Ik heb hen nog nooit zo blij geweten.
Dat is zo magisch en allemaal te danken aan het feit dat ik heb geluisterd. Daarom ben ik erg dankbaar voor de 8 boeiende jaren. Niet alleen ik maar ook veel jongeren hebben fijne herinneringen aan mijn tijd in Luchtbal. Er zijn er die nu zelf papa of mama zijn geworden en dan komen ze Luchtbal nog eens bezoeken met hun kinderen, dus ik ben nu ook al opa van Luchtbal geworden.
Tijdens mijn carrière heb ik niet zo erg gemerkt wat mijn invloed is maar nu ik erop terugkijk is die groter dan ooit geweest.
Wat vliegt de tijd. Ik had nooit verwacht dat ik dit 8 jaar zou doen. Het zal wel altijd een ‘unfinished bussiness’ blijven. Toen ik zei aan de jongeren zei dat ik stop bij JES waren ze erg geschrokken. Ik had dat nooit verwacht, ik zag echt tranen in hun ogen. Ik zei altijd “ik ben maar een medewerker van JES” maar voor hen ben ik zoveel meer dan enkel Patrick van JES. Ze voelen zich heel thuis en welkom. Dat is ook altijd mijn strijd geweest om ervoor te zorgen dat ze zich hier thuis voelen. Ik ben er zeker van dat ze zich nog altijd goed gaan voelen, ook al ben ik er niet meer. Luchtbal is nog steeds mijn tweede thuis dus ik ga er nog heel vaak zijn, ze zijn nooit helemaal van mij af.
Patrick was werkzaam bij JES van 01/07/2012 tot 30/09/2020
Interview afgenomen door Leen De Schutter